Hele Snavels project

02/10/2020 - 14:31

Hele Snavels, een project in samenwerking met Proefbedrijf Pluimveehouderij, onderzoekt de impact van het weglaten van snavelbehandeling bij leghennen. Aan de hand van praktijkopvolging en praktijkvalidatie wil het project pluimveehouders bijstaan om leghennen op een rendabele, duurzame en diervriendelijke manier aan te houden.



Doel van het project

Onder druk van de wetgeving en de markt schakelen veel Vlaamse leghennenhouders noodgedwongen over op het houden van hennen met hele snavels. De meeste leghennenhouders in Vlaanderen zijn echter niet voldoende voorbereid voor deze overgang. Om pluimveehouders bij de omschakeling te begeleiden en ervoor te zorgen dat ze competitief blijven op de internationale markten, is het Proefbedrijf Pluimveehouderij i.s.m. Pehestat in augustus 2020 gestart met het demonstratieproject 'Hele Snavels'.

Met het demoproject willen Pehestat en Proefbedrijf Pluimveehouderij onderzoeken wat de impact is van het weglaten van snavelbehandeling bij leghennen op Vlaamse leghennenbedrijven en inzicht krijgen in de factoren die pikkerij stimuleren. Daarnaast willen we een monitoringstool valideren in de praktijk om vroege tekenen van (schadelijk) pikgedrag te detecteren. De vroegtijdige detectie van verenpikken is immers cruciaal om een verdere verspreiding te voorkomen.

Het verzamelen en analyseren van deze gegevens in een gestructureerde database zal inzicht geven in de verschillen tussen stallen en rondes binnen eenzelfde bedrijf en tussen bedrijven. Het uitbouwen van een voorspellend model op basis van bepaalde uitlokkende factoren en preventieve maatregelen neemt in waarde toe naarmate de database groeit.

Er is een duidelijke nood om inzicht te krijgen in de vele aandachtspunten en gevolgen van het houden van hennen met intacte snavels. Het onder controle houden van schadelijk pikgedrag en kannibalisme draagt rechtstreeks bij tot een verbeterd dierenwelzijn. Een goed management rondom pikkerij kan de algemene gezondheid van legpoeljen, leghennen en moederdieren verbeteren en de prevalentie van secundaire infecties (bv. coli-infecties) en het geneesmiddelengebruik als gevolg daarvan verminderen.

Met het project willen we pluimveehouders bijstaan om leghennen op een rendabele, duurzame en diervriendelijke manier aan te houden.

OORZAKEN VAN PIKKERIJ

De oorzaken van verenpikken zijn multifactorieel. Het is vaak moeilijk te achterhalen waarom verenpikken optreedt en waarom dit escaleert tot kannibalisme. Het is niet duidelijk of hennen met hele snavels gevoeliger zijn aan veranderingen en stress, maar preliminair onderzoek op het Proefbedrijf Pluimveehouderij toont aan dat ze onder dezelfde omstandigheden wel anders reageren en veel sneller overgaan tot (ongecontroleerd) pikgedrag en dat de schade veel groter is in vergelijking met hennen met gelaserde snavels.

GEVOLGEN VAN PIKKERIJ

Schadelijk pikgedrag en kannibalisme veroorzaken verhoogde uitval, vroegtijdige ruiming en een daling van de totale eiproductie, totale eimassa en eerstekeus-eieren. Bovendien stijgt het voerverbruik: door het verenverlies en omdat de dieren bij secundaire infecties meer eiwit moeten investeren in aanmaak van antistoffen en herstel van de natuurlijke barrières. Indien schadelijk pikgedrag optreedt in een koppel zijn de gevolgen veel groter dan bij een koppel waarbij de snavels met IR-laser behandeld zijn.

Hoe werkt het

Gedurende de looptijd van het project worden 20 Vlaamse bedrijven die leghennen met hele snavels houden (koppels ouder dan 50 weken) gevolgd. Er wordt een uitgebreid gamma aan gegevens verzameld die een invloed kunnen hebben op het ontstaan en escaleren van schadelijk verenpikken. Gecombineerd met de productiegegevens en een evaluatie van het verenkleed wordt een overzicht verkregen van het effect van de omschakeling naar hennen met hele snavels in Vlaanderen.

Daarnaast worden 6 extra bedrijven gedurende minimaal 50 weken intensief opgevolgd en uitgebreid gemonitord op het vlak van technische gegevens, gezondheidsstatus, beïnvloedende pikkerij-factoren en verenkleed. Waar mogelijk wordt minimaal 1 bezoek aan het koppel gebracht in opfok en wordt alle technische informatie vanuit de opfok mee opgenomen in de datacollectie.

Doelstellingen

  1. De economische impact en de impact op dierenwelzijn van het weglaten van snavelbehandeling bepalen
  2. Uitlokkende factoren en (preventieve) maatregelen onderzoeken en vanuit deze kennis een adviesgids opstellen
  3. Praktijkvalidatie van een 'checklist pikkerij' voor vroege detectie van onrust en ongewenst pikgedrag
  4. De pluimveesector sensibiliseren d.m.v. communicatie, voorlichting en praktische trainingen
  5. Het imago van de ei-producerende sector verbeteren

Wat doet Pehestat

Praktijkopvolging leghennenbedrijven

Pehestat voert bedrijfsbezoeken op 10 van de 20 geselecteerde leghennenbedrijven uit:

  1. De technische gegevens (o.a. mortaliteit, productie, voerverbruik …) en de gezondheidsgeschiedenis van de hennen worden in detail verzameld. Bij voorkeur worden ook gegevens van de opfokperiode bijgehouden indien beschikbaar.
  2. Aan de hand van een vragenlijst worden de factoren die kunnen bijdragen tot het ontstaan van (schadelijk) verenpikgedrag (o.a. ras, koppelgrootte, gewicht in opfok, evolutie productie, huisvestingsysteem, voer- en lichtschema, rodevogelmijtbesmetting, wormbesmetting, waterkwaliteit, afleiding …) getoetst. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen opfok- en legperiode en er is aandacht voor de overgang van opfokstal naar legstal.
  3. Het verenkleed van de hennen wordt uitgebreid geëvalueerd, samen met de pluimveehouder. De uitgebreide vederscore wordt gecombineerd met de ‘checklist pikkerij’.

Na afloop van de bedrijfsbezoeken worden de gegevens door Pehestat anoniem in een dataset verzameld en verwerkt om het effect van het weglaten van de snavelbehandeling te kunnen beoordelen. Pehestat doet hiervoor beroep op haar uitgebreide dataset met aanvullende gegevens over diergezondheid en zoötechnische prestaties van leghennenbedrijven.

Opvolging 6 extra leghennenbedrijven & praktijkvalidatie van de monitoringstool

Samen met Proefbedrijf Pluimveehouderij volgt Pehestat 6 extra bedrijven op. In tegenstelling tot de 20 andere bedrijven, worden de hennen in deze bedrijven vanaf de opzet nauwgezet opgevolgd om de evolutie van de technische gegevens, gezondheidsstatus en pikkerij-factoren in de tijd te kunnen volgen. Waar mogelijk wordt minimaal 1 bezoek aan het koppel gebracht in opfok en wordt alle technische informatie vanuit de opfok mee opgenomen in de datacollectie.

Pehestat waarborgt de datacollectie en -bewaring en integreert de 'checklist pikkerij' in haar datacollectiesystemen. Op deze manier krijgen de pluimveehouders, onderzoekers en dierenartsen meer inzicht in de evolutie van het verenkleed (signalen van eventuele pikkerij) van het koppel doorheen de ronde.

ProefBedrijf

In totaal zijn er in Vlaanderen zo’n 10 miljoen leghennen (inclusief poeljen) en hiervan produceren zo’n 7.395.000 leghennen jaarlijks 2.338.750.000 consumptie-eieren.


Het project Hele Snavels richt zich in de eerste plaats naar Vlaamse leghennenbedrijven, maar levert ook belangrijke inzichten voor opfokbedrijven en moederdierbedrijven.

Wilt u deelnemen aan het Hele Snavels project?

Contacteer ons